زخم پای دیابتی چیست؟ چگونه درمان میشود؟

یکی از مشکلات عدیده ایی که بیشتر افراد دیابتی با آن دست و پنجه نرم می نمایند و سالانه افراد دیابتی بسیاری هم سر سهل انگاری از این طریق از دست می روند، زخم پای دیابتی می باشد. ما می خواهیم در این مقاله به نحوه درمان درست زخم پای دیابتی بپردازیم. اگر نزدیکان شما هم به این عارضه دچار هستند و به دنبال یک درمان موثر و مفید برای زخم پای دیابتی آنها هستید این مقاله را از دست ندهید.

بایستی افرادی که دچار بیماری دیابت هستند سالانه توسط یک متخصص پا یا پزشک عمومی مورد معاینه و یا چکاپ قرار بگیرند. البته افراد دیابتی که سابقه عفونت پا را دارند بایستی هر سه ماه یک بار برای حال خود به پزشک مراجعه و چکاپ لازم را انجام دهند.

زخم پای دیابتی چگونه ایجاد می شود؟

زخم پای دیابتی زمانی که پا دچار پینه می شود بیشتر رخ نشان می دهد. پینه به عنوان یکی از علائم زخم پای دیابتی شناخته و زمانی که فشار زیادی روی کف پا ایجاد گردد نمایان می شود. پینه اگر مورد درمان قرار نگیرد، زخیم شده و به بافت زیرین خود آسیب می رساند. پس از آن همان قسمت پا دچار تاول شده و با خونریزی خود را نمایان می سازد. به این صورت زخم پای دیابتی ایجاد می گردد.

افراد دیابتی به دلیل بی حسی که در اندام تحتانی خود دارند در معرض سوختگی و تاول قرار می گیرند.

پس این افراد بایستی در فصل سرد سال از نزدیک شدن بیش از حد به بخاری و شوفاژ و در فصل گرم سال از پا برهنه بودن و راه رفتن روی سنگ های داغ خوداری نمایند.

عوامل خطر برای زخم پای دیابتی

از عوامل خطر زخم پای دیابتی می توان به این موارد اشاره نمود.

نوروپاتی دیابتی

از شایع ترین عارضه دیابت می باشد که 50 درصد از بیماران دیابتی نوع 1 و 2 را تحت تاثیر قرار داده است. این عارضه می تواند به 3 صورت:

• حرکتی: به صورت تحلیل رفتن ماهیچه های درونی پا، تغییر در ساختار وسط پا، پنجه شدن انگشتان پا و فشار روی سرهای متاتارس نمایان گردد.
• اتونوم: خشکی پوست یا مرطوبی بیش از حد ناخن های برآمده، ناخن های شکننده و ریزش مو در پاها باشد.
• حسی: ماهیت موذیانه داشته و به صورت: سوزش، بی حسی و سوزن سوزن یا پارستزی نمایان شود.

از دیگر عواقب نوروپاتی می توان به: تعادل ضعیف به دلیل از دست دادن حس عمقی، کاهش تعریق و خشکی پوست هم اشاره نمود که می ‌تواند باعث ایجاد ترک‌ها و شکاف‌های پوستی و در نتیجه خطر ابتلا به زخم پای دیابتی را از این طریق افزایش دهد.

PVD

افراد مبتلا به دیابت در ابتلا به بیماری شریانی دیستال اندام تحتانی مستعد تر می باشند که معمولاً هم عروق کوچک زیر زانو و داخل پا را می تواند تحت تأثیر قرار دهد و از این طریق باعث ایجاد ایسکمی شود.

وجود این دو عارضه می تواند احتمال عفونت های شدید را در بیماران دیابتی تا حد بالایی افزایش دهد.

• نکته:

زخم پای دیابتی در مردان مسن شایع‌تر از زنان است.

معاینه افراد دیابتی

همانطورکه در قسمت های بالا هم گوشزرد نمودیم افراد دیابتی بایستی سالانه مورد چکاپ قرار بگیرند و افراد دیابتی نیز که سابقه زخم و عفونت پا را دارند نیز بایستی هر 3 ماه مورد معاینه و چکاپ قرار بگیرند.

زمانی که عامل خطر در این افراد وجود داشته باشد معاینه توسط پزشک بیشتر شده و حتی در صورت شدت می تواند در یک ماه چندبار صورت پذیرد تا عوامل و شدت خطر زخم پای دیابتی کنترل و مورد بررسی قرار بگیرد و از پیشرفت آن جلوگیری شود.

چگونه به درمان زخم پای دیابتی کمک کنیم؟

برای داشتن درمان موفقیت آمیز زخم پای دیابتی بایستی به 3 مسئله توجه نمود این 3 مسئله شامل: دبریدمان، تخلیه و کنترل عفونت است که در ادامه در مورد هر کدام به طور مختصر صحبت خواهیم نمود.

• ارزیابی زخم پا اولین کاری است که بایستی به آن توجه شود. این ارزیابی شامل بررسی وضعیت عروقی و عصبی و همچنین ارزیابی دقیق زخم می باشد. البته ارزیابی عفونت زخم هم مهم تلقی می شود.
• دبریدمان به حذف و برداشتن بافت مرده پوست گفته می شود و با کمک این روش تمام بافت نکروزه، اجسام خارجی، کالوس اطراف زخم تا جایی که به بافت زنده پوست برسد برداشته می شود. از دبردیمان برای کم کردن خطر عفونت زخم پای دیابتی استفاده و بسیار مهم تلقی می شود. همچنین به بهبود طبیعی زخم کمک نموده و از انقباض آن جلوگیری می نماید.
• پس از اینکه دبریدمان انجام گرفت نوبت آن است تا زخم با آب نمک و یا پاک کننده شستشو داده و پانسمان گردد. پانسمان باعث می شود تا بافت خشک شده و مایع اضافی که در زخم وجود دارد جذب پانسمان گردد. همچنین از زخم در برابر آلودگی محافظت می نماید.
• حال نوبت آن است تا به کنترل زخم بپردازیم و از ایجاد عفونت جلوگیری کنیم. بسته به نظر پزشک آنتی بیوتیک تجویز و مورد مصرف قرار می گیرد تا از بروز و پیشرفت عفونت جلوگیری شود.

در صورتی که مراحل درمان به موقع صورت پذیرد اندام نجات پیدا می کنند اما برعکس اگر به موقع مورد درمان قرار نگیرد ممکن است به قطع عضو و حتی مرگ هم منجر شود.

در زمان درمان زخم پای دیابتی بهتر می باشد تا از عصا یا ویلچر تا بهبودی زخم پای دیابتی کمک گرفت. با این روش فشاری روی پای آسیب دیده وارد نشده و می توان به درمان سریع زخم پای دیابتی پرداخت.

پیشگیری

بهترین کار برای اینکه دچار زخم پای دیابتی نشویم انجام روش های پیشگیرانه است. در اینجا به چند مورد از روش های پیشگیرانه که برای این عارضه مناسب است اشاره خواهیم کرد.

• به صورت روزانه و مرتب پاهای خود را بشویید.
• پس از شستن پاها را خشک کرده و با کمک نرم کننده و لوسیون آن ها را مرطوب نگاه دارید.
• در صورت وجود پینه یا میخچه به پزشک معالج خود مراجعه نمایید.
• کفش مناسب پاهای خود را بپوشید.
• به طور مرتب جوراب های خود را تعویض نمایید.
• تاز کوتاه نمودن بسیار ناخن های خود جلوگیری کرده و تا حد معمول ناخن های خود را کوتاه کنید.

جمع بندی زخم پای دیابتی

زخم پای دیابتی می تواند به دلایل مختلف ایجاد و خطر آفرین برای جان فرد دیابتی باشد. اما در صورت تشخیص سریع، درمان به موقع و انجام مراقبت های لازم می تواند به بهبود زخم پای دیابتی کمک نمود.

زمانی که زخم پای دیابتی مشاهده شد بهتر است نزد پزشک متخصص رفته و از طریق پزشک متخصص اقدام به درمان نمود. به طور کلی افراد دیابتی بایستی سالانه یکبار به پزشک و یا متخصص پا و در زمانی که سابقه عفونت زخم پا وجود داشت هر 3 ماه یکبار به پزشک یا متخصص پا مراجعه نمایند. درمان زمانی موفق آمیز خواهد بود که 3 نگرانی اصلی زخم پای دیابتی رفع شود. این سه نگرانی شامل: دبریدمان، تخلیه و کنترل عفونت می باشد.

در صورت درمان زخم پای دیابتی باز هم مراقبت های لازم را برای سلامت پاهای خود داشته باشید. چرا که زخم های پا می تواند پس از درمان دوباره نمایان گردد. پس از کفش مناسب استفاده کرده و از راه رفتن به صورت پا برهنه بر روی سنگ های داغ تابستانی و یا قرار دادن پا نزدیک بخاری و شوفاژ و … جلوگیری کنید.

 امیدواریم توانسته باشیم شما عزیزان را در امر درمان زخم پای دیابتی تا حد ممکن یاری نماییم.

برای ثبت نام در دوره آموزش مدیریت زخم نیک اندیشان بر روی دکمه ثبت نام زیر کلیک کنید👇