دوره مخراج کاری طلا و جواهر

پادکست شماره 1 دوره مخراج کاری

کسانی که در دوره های طلاکاری شرکت می کنند می بایست در دوره های مخراج کاری نیز حضور پیدا کنند. این دو دوره را می توان به نوعی مکمل هم دانست. قبل از آنکه در مورد مباحث ارائه شده در این دوره نکاتی را بیان کنیم، لازم می دانیم که ابتدا به این موضوع بپردازیم که اساسا مخراج کاری چیست و چرا مهارت جویان و علاقه مندان به شرکت در دوره ی طلاکاری باید در دوره آموزش مخراج کاری نیز شرکت کنند.

مخراج کار، کسی است که سنگ های قیمتی و زینتی، مثل زمرد، یاقوت و الماس و برخی دیگر از سنگ ها مانند سنگ های نیمه قیمتی را روی پایه هایی که از جنس طلا و نقره و غیره هستند، سوار می کند. از انواع این پایه های طلا و نقره می توانیم به گردنبند، النگو، آویز، دستبندها و گوشواره ها اشاره کردیم.

مخراج کاری یکی از ظریف ترین کارها است و کسانی که دقت بالایی دارند و برای انجام این ظریف کاری ها مستعد هستند، می توانند آن را به خوبی انجام دهند و کارهایی بسیار ظریف و چشمنواز بسازند. از آنجایی که این سنگ ها نباید در زمان قرار داده شدن روی پایه دچار آسیب شوند، افرادی که دقت بالایی دارند می بایست این کار را انجام دهند. هر قدر این کار، ظریف و تمیزتر انجام شود قطعا نتیجه کار می تواند رضایت مشتری ها را صد در صد جلب کند.

با توجه به توضیح مختصر و کوتاهی که ارائه کردم و امیدواریم برای علاقه مندان به شرکت در دوره مخراج کاری کافی بوده باشد، لازم می دانیم در مورد سرفصل هایی که در این دوره ارائه می شود نیز صحبت کنیم. سرفصل هایی که علاقه مندان به شرکت در این دوره آنها را فرا خواهند گرفت به شرح زیر است:

1- آشنایی با ابزار؛

کسانی که در این دوره شرکت می کنند اول از همه، با تمامی ابزارهایی که برای انجام مخراج کاری نیاز است آشنا شده و سپس طریقه استفاده از این ابزار را یاد خواهند گرفت.

2- سوراخ کردن با دستگاه فرز؛

در بالاتر نیز اشاره کردیم که یکی از مهم ترین کارهایی که در مخراج کاری باید انجام شود، سوار کردن سنگ ها به شکل صحیح و درست روی پایه است. برای آنکه این جاسازی به درستی صورت گیرد، پایه ها باید به کمک دستگاه فرز سوراخ شوند. وقتی پایه ها سوراخ شدند جاسازی سنگ ها در داخل پایه ها انجام می شود. آشنایی با این دستگاه، یکی از مباحث بسیار مهمی است که در دوره آموزش مخراج کاری به آن پرداخته می شود.

3-معرفی انواع روش های جاسازی؛

قرار دادن سنگ روی پایه، یکی از مهم ترین کارهایی است که مخراج کاران باید به خوبی آن را بلد باشند. جاسازی سنگ روی پایه ها روش های متفاوتی دارد که در دوره مخراج کاری به خوبی در مورد هر یک از آنها صحبت شده و توضیحات کاملی در مورد آنها ارائه می شود. ما در ادامه در مورد هر یک از روش ها به صورت کامل و جامع صحبت خواهیم کرد.

4- ارزیابی کردن شفافیت گوهرها؛

کسی که می خواهد با مخراج کاری، جواهراتی بی نهایت چشمنوار بسازد، می بایست در مورد ارزیابی کردن شفافیت گوهرها نیز اطلاعات زیادی داشته باشد. این مورد یکی از مهم ترین مباحثی است که افراد باید به خوبی آن را فرا گرفته و در حین کار به نحوی شایسته از آن بهره ببرند.

5- آشنا شدن با رده بندی سنگ ها؛

سنگ هایی که برای تزیین به کار برده می شود، یا فقط جنبه زینتی دارند و یا علاوه بر داشتن جنبه های زیبایی، از جمله سنگ های قیمتی و ارزشمند به شمار رفته و از نظر مالی نیز در خور اهمیت و توجه اند. کسی که می خواهد مخراج کاری روی طلا انجام دهد، می بایست بتواند سنگ ها را از نظر رده بندی ارزشی شناسایی کند و برای این منظور می بایست در دوره مخراج کاری شرکت کند.

در کلاس آموزش مخراج کاری انگشتر، کدام یک از ابزارها معرفی می شوند؟

نکته بسیار مهم دیگری که در کلاس آموزش مخراج کاری انگشتر به صورت جامع و کامل به آن می پردازند، انواع ابزارهایی است که در این هنر و مهارت به آنها نیاز است. به جرات می گوییم که اگر این ابزار نباشند و افراد ندانند که چگونه با آنها کار کنند، به هیچ عنوان جواهرهای سنگ کاری شده بسیار زیبا متولد نمی شوند. ما در اینجا می خواهیم مهم ترین ابزار مخراج کاری را به شما معرفی کنیم. این ابزار و وسایل به این شرح اند:

1- فرز دستی یا فرز آویز؛

از جمله مهم ترین ابزارهایی که در دوره آموزش مخراج کاری حتما در مورد آن صحبت می شود، فرز دستی یا آویز دستی است. فرز دستی که به آن فرز رومیزی نیز گفته می شود از جمله ابزارهای موتوری به شمار رفته و روی انواع و اقسام مواد، مانند شیشه، فلزات، چوب و پلاستیک می توان از آن استفاده کرد. نکته مهمی که خوب است در مورد این ابزار بدانید، وجود سره ها و مته های متفاوت برای آن است. این تنوع در سره ها و مته ها به مخراج کار کمک می کند تا بتواند کار خود را با سرعت بیشتری انجام دهد. انجام کار با این دستگاه، راحت تر بوده و روند کار را سرعت می بخشد. متخصصان به کسانی که تازه می خواهند وارد این کار شوند توصیه می کنند که در زمان خرید این دستگاه، یک پک 10 و یا 11 تایی از مته های کونیک که مخصوص مخراج کاری هستند تهیه کنند.

2- انواع سوهانچه؛

دیگر ابزاری که در دوره مخراج کاری به آن پرداخته می شود، انواع سوهانچه است. یکی از مهم ترین کاربردهای سوهانچه ها، شکل دادن و پرداخت کاری است. برای کسانی که به تازگی وارد این کار شده اند، انواع سوهانچه ها یکی از کلیدی ترین و مهم ترین ابزارهایی است که می بایست داشته باشند. دیگر کاربردی که می توان برای این ابزار ذکر کرد، تنظیم لبه های فلزی یا چنگک هایی است که اندازه های درستی ندارند. با تنظیم کردن این لبه ها می توان نگین را به درستی سر جای خود قرار داد. زمانی که چنگک ها خیلی راحت روی نگین خم نمی شوند باز هم باید به سراغ سوهانچه ها رفت. با کمک این ابزار، قسمت های داخلی را سوهان می زنند تا فرم دهی آن بهتر انجام شود.

3- براق کننده یا برنیشر؛

از دیگر ابزارهایی که در دوره آموزش مخراج کاری معرفی می شود، براق کننده یا برنیشر است. یکی از کاربردهایی که می توان برای این ابزار نام برد، براق کردن لبه ها و صاف کردن سطوح است. کسانی که در دوره های مخراج کاری شرکت می کنند کار کردن با این وسیله را یاد می گیرند و به کمک آن، قسمت های زبر شده کار را براق می کنند. از این تکنیک برای مس، نقره و طلا زیاد استفاده می کنند.

4-باسمه یا پوشر؛

پوشر یا باسمه وسیله دیگری است که در دوره های مخراج کاری در مورد آن صحبت می شود. برخی افراد به این وسیله فیسقول هم می گویند. از این ابزار برای نگین های تراش خورده استفاده می کنند و به کمک آن چنگک ها را روی نگین محکم می کنند. کسی که در دوره مخراج کاری شرکت می کند کار کردن با این وسیله را یاد گرفته و بعدها می تواند به کمک آن، به چنگک ها فشار آورده تا نگین قرار داده شده روی پایه را به صورت کامل در بر بگیرد و در جای خود فیکس و ثابت کند. کنترل حرکات و دقت این وسیله، به دلیل دسته چوبی راحت آن بالاست. باسمه یک دسته چوبی دارد که خیلی خوب در کف دست قرار می گیرد.

از گیره چوبی نیز برای مخراج کاری استفاده می کنند. برای آنکه بتوان انگشتر و یا زیور مورد نظر برای مخراج کاری را کاملا ثابت نگه داشت از این گیره ها استفاده می کنند. گیره ها از زمین خوردن و لیز خوردن کار می کاهند و به مخراج کار کمک می کنند تا در حین کار بتواند استانداردها را رعایت کند و یک کار شیک، زیبا و مشتری پسند تحویل دهد. برای استفاده از این گیره، لازم است که پیچ آن را باز کنید و سپس، انگشتر و یا زیور آلاتی که می خواهید روی آن مخراج کاری انجام دهید، بین دو فک گیره قرار دهید. بعد از این کار، پیچ را خیلی خوب محکم کنید و ادامه کار را انجام دهید. نکات تکمیلی در این خصوص در دوره آموزش مخراج کاری ارائه می شود.

آیا در بهترین دوره های آموزش مخراج کاری در تهران در خصوص پایه ها نیز توضیحاتی داده می شود؟

موضوع بسیار مهم دیگری که در بهترین دوره های آموزش مخراج کاری در تهران به آن می پردازند، پایه ها هستند. ما نیز برای آنکه شناخت شما نسبت به پایه ها در مخراج کاری افزایش پیدا کند آنها را معرفی خواهیم کرد. این پایه ها به این شرح هستند:

1- پایه خوشه ای؛

یکی از پایه هایی که در دوره مخراج کاری حتما به آن اشاره می شود و آن را معرفی می کنند، پایه خوشه ای است. در این پایه که شاید از روی نام آن نیز مشخص باشد، نگین ها در یک سطح قرار نمی گیرند و در واقع چینش آنها با اختلاف ارتفاع است. این پایه یا به صورت فشرده و یا به صورت باز، نگین های ریز را به صورت گل در کنار هم قرار می دهد.

2- پایه بالرین؛

برای چیدن سنگ هایی که مخروطی شکل اند، یک مرکز فرضی در نظر گرفته و سنگ ها را دور آن قرار می دهند؛ به همین دلیل است که به این شکل از چینش سنگ ها، بالرین گفته می شود. محلی که سنگ ها روی پایه بالرین قرار می گیرند باید عمق کافی داشته باشد تا جواهر نیز به خوبی روی پایه سوار شود. به این شکل، می توان محافظت بیشتری از جواهر در حین مخراج کاری به عمل آورد. چیدن سنگ ها به این شکل، یادآور دامن بالرین ها است. در ضمن، به خاطر داشته باشید شیوه ای که برای چیدن سنگ ها روی پایه انتخاب می شود به طرح، وابستگی زیادی دارد.

3- پایه مهره ای؛

دیگر پایه ای که در دوره آموزش مخراج کاری حتما معرفی می شود، پایه مهره ای است. نگین هایی که در این روش به کار برده می شود، بزرگ بوده و برجستگی آنها قابل توجه است. به پایه هایی که در آنها سنگ ها یا نگین ها با فاصله از هم روی جواهر قرار می گیرند، پایه مهره ای گفته می شود.

4- پایه کانالی؛

برای آنکه نگین ها یا سنگ های گرد را روی پایه قرار دهند، از پایه های کانالی استفاده می کنند. از جمله مهم ترین مزیت هایی که می توان در مورد این پایه بیان کرد، محافظت از لبه های نگین است. با کمک این پایه، لبه های نگین در معرض آسیب قرار نگرفته و دچار سایش نمی شوند. در جاهایی که می خواهند از الماس استفاده کنند، پایه های کانالی کاربرد زیادی دارند. این موضوعی است که در دوره مخراج کاری حتما به آن نیز پرداخته می شود.

5- پایه سنگفرشی؛

یکی از سخت ترین کارهایی که در مخراج کاری می توان از آن یاد کرد، نصب کردن و قرار دادن سنگ های زیر و کوچک روی فلزات است. این عمل، تنها از عهده کسانی بر می آید که در مخراج کاری مهارت زیادی دارند و به عنوان یک حرفه ای این حوزه شناخته می شوند.

در پایه های سنگفرشی، باید جواهرات و نگین ها کاملا هم اندازه بوده و با یک نظم هندسی خاص و به شکل موزاییکی روی پایه سنگفرشی قرار گیرند. این روش، به این دلیل که نیاز به دقت و توانایی بالایی دارد یکی از سخت ترین کارها در مخراج کاری است. اگر مخراج کار، نهایت دقت و توان خود را در این روش به کار ببرد، جواهری که در نهایت خلق می شود به حدی زیبا خواهد بود که باورکردنی نیست یک انسان این کار را انجام داده است. کیفیت جواهر به قرار گیری سنگ ها روی فلزات بستگی دارد. تنها کسانی که در دوره آموزش مخراج کاری فعالیت می کنند می توانند این کار را در نهایت ظرافت انجام دهند.

6- پایه ی چنگه ای؛

برای تزیین کردن جواهرهایی که تک نگین هستند، از پایه های چنگه ای استفاده می کنند. از این روش به عنوان یکی از راحت ترین روش ها یاد می کنند. پایه چنگه ای دو مدل دارد؛ یکی ای وی و یکی هم اشتراکی است. در این نوع، تمرکز اصلی روی جواهر است و فلزی که در حاشیه به کار برده شده است، وظیفه دارد تا از جواهر نگه داری کند.

آیا در دوره مخراج کاری، در مورد اهمیت مراحل انجام آن چیزی گفته می شود؟

یکی از مهم ترین چیزهایی که در دوره های مخراج کاری در مورد آن صحبت می شود، مراحل انجام آن است. اصلی ترین مرحله، استفاده از ماده ای است که برای چسباندن نگین روی پایه استفاده می کنند. اگر از چسب برای چسباندن نگین روی پایه استفاده شود نتیجه ای که به دست می آید اصلا رضایت بخش نبوده و نمی توان به این وسیله نظر مشتری را جلب کرد.

از آنجایی که ثابت نگه داشتن پایه از اهمیت زیادی برخوردار است، و به دلیل اینکه این هنر باید در نهایت ظرافت و زیبایی انجام شود، از ابزارهای مخصوصی استفاده می کنند تا پایه در جای خود ثابت نگه داشته باشد که البته، گاهی اوقات این ابزار می توان به پایه آسیب وارد کند. کسانی که به صورت حرفه ای در حوزه مخراج کاری فعالیت می کنند، تنظیم ابزار را به شکلی انجام می دهند تا هیچ آسیبی متوجه پایه نشده و همه چیز در نهایت دقت و زیبایی انجام شود. معمولا، برای ساخت انگشتر، گوشواره، دستبند و گردنبند از ابزار و وسایل مخصوص استفاده می کنند.

نکته دیگری که در دوره آموزش مخراج کاری، حتما در مورد آن صحبت می شود این است که گاهی اوقات، ممکن است پایه ها قادر نباشند سنگ را به شکل ثابت و پایدار در جای خود نگه دارند و به این شکل، به سنگ آسیب وارد می شود. اگر چنین اتفاقی بیفتد، هر زحمتی که مخراجکار برای انجام کار خود کشیده است، از بین می رود و جواهر ساخته شده نیز ارزش زیادی از نظر مادی نخواهد داشت. در اینجاست که تجربه و مهارت حرف اول را می زند.

مخراج کاران حرفه ای، از آنجایی که می دانند استفاده از چسب و یا برخی دیگر از مواد شیمیایی جهت ثابت کردن سنگ روی پایه نمی تواند زیبایی که آنها می خواهند فراهم کند، سعی می کنند فشار زیادی وارد نکرده و خط و خراش روی پایه وارد نکنند. آنها به خوبی می دانند که وارد کردن فشار زیاد به پایه باعث می شود که کیفیت نهایی جواهر به شدت کاهش پیدا کند.

حال که با اهمیت مراحل مخراج کاری آشنا شده اید، خوب است به صورت مرحله به مرحله بگوییم که در طی ساخت و مخراج کاری، چه کارهایی انجام می شود:

1- طراحی مدل؛

اولین کاری که در مخراج کاری انجام می شود، طراحی مدل است. طراحی مدل را یا به صورت دستی انجام می دهند و یا با کمک نرم افزارهای طراحی. به این مرحله، مرحله طراحی مدل خام گفته می شود.

2- ساختن قالب؛

بعد از آنکه طراحی خام جواهر و یا طلا به پایان رسید نوبت به ساختن قالب می رسد. برای آنکه یک جواهر و یا طلای زیبا و استثنایی داشته باشیم، باید قالبی که تهیه می شود کاملا استاندارد باشد. در ساخت قالب های استاندارد از مواد مانند سیلیکونی و یا فلز استفاده می کنند.

3- ذوب و ریخته گری؛

در مرحله بعدی، نوبت به ذوب کردن فلز یعنی طلا می رسد. طلا را به دمای ذوب می رسانند، به حالت مایع تبدیل می کنند تا بتوانند شکل خاصی را به کمک آنها ایجاد کنند. در مرحله ریخته گری، مواد ذوب شده، قالب گیری می شود تا شکل نهایی مان، یعنی انگشتر، النگو و دستبند تشکیل شود.

4- خارج کردن مواد؛

بعد از آنکه شکل گیری به پایان رسید و مواد به صورت کامل سفت شد، این مواد باید از قالب جدا شود. این مرحله یکی از مهم ترین مراحل ساخت طلا و جواهر است که به آن اهمیت زیادی داده می شود. کوچک ترین بی دقتی در این مرحله می تواند باعث آسیب رسیدن به جواهر و یا طلا شود.

5- تمیز کاری؛

بعد از آنکه مواد از قالب خارج شد، تمیز کاری باید انجام شود. معمولا، وقتی زیورآلات از قالب جدا می شوند نیاز به تراش کاری و یا تمیزکاری دارند. از جمله کارهایی که در این مرحله انجام می شود می توان به تراشیدن، تمیز کردن و انجام تزینات نهایی اشاره کرد. وقتی این مرحله به پایان می رسد، کار پولیش کاری را انجام می دهند تا جواهر و یا طلای آماده شده، ظاهری براق و بسیار زیبا پیدا کند.

6- مرصع کاری یا مخراج کاری؛

معمولا، آخرین مرحله از ساخت طلا به مخراج کاری تعلق می گیرد. در این جا، سعی می شود با دقت و در نهایت ظرافت، همه سنگ ها را روی زیور آلات قرار داد. این مرحله تکمیل کننده مراحل قبل است و به زیبایی طلا و جواهر ما می افزاید. از آنجایی که قرار دادن سنگ باعث زیبایی جواهر می شود، این مرحله از جمله مهم ترین مراحل طلاسازی به شمار می رود. هر قدر این مرحله با ظرافت و دقت بیشتری انجام شود، طلا و جواهری که در نهایت ساخته می شود، ارزش مادی و معنوی بیشتری خواهد داشت و مشتریان زیادی برای آنکه جواهر و یا طلای مذکور را تهیه کنند، اشتیاق از خود نشان می دهند.