زخم بستر چیست؟ چه زمانی به وجود می آید؟ چگونه به درمان زخم بپردازیم؟ اینها سوالاتی است که گاها برای ما پیش می آید. ما در این مقاله سعی داریم در رابطه با درمان زخم بستر صحبت کنیم. اگر عزیزان شما هم دچار این عارضه شده اند و می خواهید برای درمان آنها راه حل مناسبی را پیدا کنید، پس با ما همراه شوید.
زخم بستر چیست؟
زخم بستر زمانی رخ می دهد که نیرو به روی سطح پوست وارد شده و همان ناحیه ایی که به آن نیرو وارد گردیده به مرور دچار التهاب و سپس زخم شود. این زخم با نام های: زخم فشاری، زخم پوستی نیز شناخته می شود و معمولا در قسمت های استخوانی بدن همچون: لگن، دنبالچه، سر، مچ پا، آرنج رخ نشان می دهد. اگر به این عارضه توجه و به درمان زخم بستر پرداخته نشود ممکن است مشکلات عدیده تر و حتی باعث مرگ شود.
به زبان ساده تر زمانی که فرد به مدت طولانی مدت بنشیند، بخوابد و یا کلا به صورتی باشد که جریان خون در آن منطقه از بدن قطع گردد، مثلاً زمانی که به مدت طولانی روی ویلچر نشسته، جریان خون در اطراف لگن قطع گردد، به مرور دچار زخم می شود که به آن زخم بستر می گویند.
اگر زخم بستر به سرعت تشخیص و به درمان زخم بستر پرداخته شود طی ۲ تا ۳ روز بهبود می یابد، اما اگر با سهل انگاری از کنار آن عبور گردد و به درمان زخم بستر پرداخته نشود مطمئن باشید مشکلات بسیاری برای فرد ایجاد می کند.
از عواملی که باعث ایجاد زخم بستر می شوند می توان به: فشار، رطوبت، سن، تغذیه نامناسب، اختلال جریان خون، کاهش وزن و … اشاره نمود.
علایم زخم بستر: درمان زخم بستر
از علایم زخم بستر می توان به این موارد اشاره نمود:
- تغییر در رنگ پوست
- تورم
- درد
- حساسیت پوستی
- تخلیه چرک مانند از ناحیه باز پوست
مراحل ایجاد زخم بستر
برای شدت زخم چهار مرحله وجود دارد که در ادامه درمان زخم بستر به آن بپردازیم.
مرحله اول
در این مرحله پوست تغییر رنگ داده در افرادی که دارای رنگ پوست روشن هستند قرمز و در افرادی که رنگ پوست تیره ایی دارند آبی/ بنفش به نظر می رسد.
مرحله دوم
در مرحله دوم ناحیه مورد نظر به صورت سطحی آسیب می بیند. یعنی لایه بالایی پوست ازبین رفته و همچون تاول نمایان می گردد. البته در صورتی که سریع تشخیص داده شود قابل ترمیم می باشد.
مرحله سوم
در این مرحله زخم عمیق تر می شود و تا لایه چربی پوست گسترش پیدا می کند. البته استخوان و عظلات را در این مرحله درگیر نمی کند.
مرحله چهارم
زخم بستر در این مرحله به شدت خود می رسد و هم ماهیچه و هم استخوان ها را درگیر می کند. در این مرحله ناحیه آسیب دیده مستعد عفونت می گردد.
چه افرادی ممکن است دچار زخم بستر گردند؟
- افرادی که تحرک نداشته و تمام ساعات روزانه خود خوابیده یا نشسته اند و توانایی جابجا کردن خود را ندارند دچار این عارضه می گردند.
- افرادی که دارای اندام مصنوعی هستند و دستگاه به درستی در جای خود قرار نگرفته باشد هم امکان تحریک و ایجاد زخم بستر وجود دارد.
- کسانی که حس خود را از دست داده اند نیز در معرض خطر زخم بستر می باشند. چرا که فشاری که روی پوست ایجاد می شود را حس نمی کنند.
- افرادی هم که دارای سو تغذیه هستند نیز جزو کسانی هستند که در خطر زخم بستر می باشند. زمانی که نیازهای تغذیه ایی فرد برآورده نشود زخم دیرتر بهبود می یابد و زمانی هم که سن بالاتر می رود هم پوست نازک تر شده و به آسانی مورد آسیب قرار می گیرد.
درمان زخم بستر
روش های مختلفی برای درمان زخم بستر وجود دارد که هر پزشکی بسته به پیشرفت بیماری و خود بیمار آن درمان را بر می گزیند.
به طور ساده پزشک پس از آنکه زخم را وارسی و مراحل اولیه را انجام داد از بیمار می خواهد تا در منزل با تغییر مکرر باعث بهبود وضعیت خود شود.
زمانی که زخم در مراحل اولیه باشد امکان درمان زخم بستر در منزل وجود دارد. ابتدا فشار را از روی پوست بردارید. شما می توانید از پدهای فوم، تشک و بالش استفاده کنید.
اگر مجبور هستید در رختخواب وقت بگذرانید سعی نمایید هر ۲ ساعت یک بار حرکت کنید.
یا اگر نشسته اید ۱۵ دقیقه خود را حرکت دهید. زخم ایجاد شده را با آب و صابون ملایم شسته و با حوله نرم و بدون پرز به آرامی خشک نمایید. از محصولات غذایی دارای ویتامین: A و C، مواد معدنی، آهن و روی استفاده کنید. همچنین تا حد امکان از بنوشید.
اگر متوجه شدید که پوست شما آسیب دیده و زخم باز ایجاد شده و یا تاول زده است، پوست را ابتدا با مواد ملایم شستشو داده و به آرامی خشک کنید. سپس برای درمان زودتر زخم بستر با گاز مرطوب آن را بپوشانید. البته در صورتی که علایم عفونت مشاهده گردید به پزشک مراجعه نمایید.
همچنین در صورتی که زخم بستر مراحل بالاتر رفته باشد بایستی با پزشک در اینباره صحبت گردد. پزشک ممکن است برای درمان عفونت از آنتی بیوتیک استفاده کند. البته در صورتی که توانایی دارید می توانید تخت یا تشک مخصوص خریداری و استفاده کنید.
استفاده از بالشت و تشک می تواند تا حد ممکن وضعیت فرد بیمار را تا حد ممکن بهبود بخشد.
درمان زخم بستر با جراحی
گاهی پیش می آید برای درمان و بهبود حال بیمار، پزشک جراحی را برای درمان زخم بستر پیشنهاد می دهد. این مورد زمانی است که زخم بستر به شدت گسترش پیدا کرده و منقطه وسیعی از پوست، استخوان و تاندون ها را درگیر کرده باشد.
پس پزشک برای اینکه بتواند به این اندام کمک نماید و از پیشرفت آن جلوگیری کند جراجی را برای درمان زخم بستر پیشنهاد می دهد.
در این جراحی بافت های مرده و عفونی شده آن قسمت از بدن خارج شده و با کمک روش های ترمیمی پزشکی از سایر دیگر بدن پوست برداشته و روی استخوان و تاندون ها را می پوشانند.
چقدر طول می کشد تا زخم بستر درمان گردد؟
بسته مرحله ایجاد زخم می تواند از ۳ روز تا ۳ ماه متغیر باشد. در هر صورت بهترین کار برای درمان زود هنگام زخم بستر این است، زمانی که هر 15 یا 30 دقیقه بدن خود را تکان دهیم تا از آن سکون خارج گردد و اگر خدایی ناکرده دچار التهاب و زخم شد بهتر است به پزشک مراجعه گردد.
نکات پیشگیرانه
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. تا زمانی که می توان با پیشگیری نمودن برخی از رفتار و کارها به سلامت خود توجه و کمک نمود، چرا باید کار را از حد خود گذرانده و به فکر درمان آن باشیم.
حال که با درمان زخم بستر آشنا گردیدیم بد نیست در مورد نکات مهم پیشگیرانه هم مطالبی را بخوانیم و به آنها توجه کنیم:
- بهتر است به طور مرتب پوست بیمار با آب و صابون شسته و با حوله ملایم خشک گردد.
- در صورتی که قسمت هایی از پوست همیشه مرطوب هستند می توانید از پودر تالک برای خشک نگاه داشتن آن محدوده از بدن استفاده نمایید.
- تغذیه مناسبی همچون: کالری کافی، ویتامین، مواد معدنی، آب و پروتیئن باید در برنامه تغذیه ایی فرد وجود داشته باشد.
- اگر امکان تحرک داشت مثلا ایستادن و کمی راه رفتن را دارد، بهتر است هراز گاهی برخیزید و چند قدم راه بروید ولی اگر احتیاج به کمک دارید از افراد یا وسایل کمکی برای بلند شدن و تحرک داشتن استفاده نمایید.
- از مصرف دخانیات هم چشم پوشی شود.
برای ثبت نام در دوره آموزش مدیریت زخم نیک اندیشان بر روی دکمه ثبت نام زیر کلیک کنید👇
