در دنیای امروز، زیبایی و جوانی پوست به دغدغه بسیاری از افراد تبدیل شده است. با پیشرفت علم پزشکی، روشهای غیرجراحی و کمتهاجمی مانند تزریق ژل و بوتاکس محبوبیت فراوانی کسب کردهاند. این روشها با نتایج فوری و عوارض نسبتاً کم، توانستهاند جایگاه ویژهای در حوزه زیبایی پیدا کنند. بر اساس آمار، سالانه بیش از یک میلیون نفر در سراسر جهان از این روشها برای جوانسازی صورت استفاده میکنند. این مقاله به بررسی جامع این دو روش، تفاوتها، کاربردها و ملاحظات مربوط به آنها میپردازد.

بخش اول: بوتاکس – مکانیسم عمل و کاربردها

 چیستی بوتاکس و نحوه عملکرد آن

بوتاکس نام تجاری سم بوتولینوم است که از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم به دست میآید. این ماده با مسدود کردن پیامهای عصبی به عضلات، باعث شل شدن آنها و کاهش چینوچروکهای صورت میشود. عملکرد بوتاکس به این صورت است که با جلوگیری از آزادسازی استیل کولین (ناقل عصبی) در انتهای اعصاب حرکتی، انقباض عضلات را مهار میکند. این اثر موقتی است و معمولاً پس از ۳ تا ۶ ماه، با تشکیل پایانههای عصبی جدید، عملکرد عضلات به حالت عادی بازمیگردد. اثرات بوتاکس معمولاً ۳ تا ۷ روز پس از تزریق ظاهر شده و بین ۳ تا ۶ ماه ماندگاری دارد .

 کاربردهای گسترده بوتاکس

بوتاکس علاوه بر کاربردهای زیبایی، مصارف درمانی متنوعی نیز دارد:

• کاربردهای زیبایی: رفع چینوچروکهای پیشانی، خط اخم، خطوط پنجهکلاغی اطراف چشم، لیفت ابرو و اصلاح لبخند لثهای. این روش به ویژه برای چروکهای دینامیک (ناشی از تکرار حرکات عضلات صورت) بسیار مؤثر است.

• کاربردهای درمانی: درمان میگرن مزمن، کاهش تعریق بیش از حد (هایپرهیدروز) در نواحی زیر بغل، کف دست و پا، درمان اسپاسمهای عضلانی، بلفارواسپاسم (پلک زدن غیرارادی) و همچنین درمان اختلالات مفصل فکی-گیجگاهی (TMJ) .

 عوارض جانبی و ملاحظات مهم

عوارض بوتاکس معمولاً خفیف و موقت هستند و شامل کبودی، قردگی، سردرد، یا افتادگی موقت پلک میشوند. در موارد نادر، ممکن است واکنشهای آلرژیک رخ دهد. انتخاب پزشک متخصص و مجرب برای کاهش عوارض ضروری است. همچنین، تزریق بوتاکس برای زنان باردار، شیرده و افراد مبتلا به بیماریهای عصبی-عضلانی خاص توصیه نمیشود .

بخش دوم: ژل (فیلر) – ماهیت و انواع

 چیستی ژل و تفاوت آن با بوتاکس

ژل یا فیلر موادی هستند که برای حجمدهی و پر کردن چینوچروکها استفاده میشوند. بر خلاف بوتاکس که بر عضلات اثر میگذارد، ژلها با پر کردن فضای زیر پوست عمل میکنند. مواد تشکیلدهنده رایج ژلها شامل هیالورونیک اسید، کلسیم هیدروکسیآپاتیت، اسید پلیاللاکتیک و پلیمتیلمتاکریلات است. هیالورونیک اسید یک ماده طبیعی در بدن است که با افزایش سن کاهش مییابد و تزریق آن به بازگرداندن حجم از دست رفته کمک میکند .

 کاربردهای متنوع ژل

• حجمدهی به لبها و گونهها: بازگرداندن حجم از دست رفته ناشی از افزایش سن.

• پر کردن چینوچروکهای عمیق و خطوط صورت: مانند خطوط نازولبیال (بین بینی و لب).

• رفتن گودی زیر چشم و اصلاح کانتور صورت: بهبود ظاهر چشمهای خسته و ایجاد هارمونی در صورت.

 ماندگاری و عوارض احتمالی

ماندگاری ژلها معمولاً بین ۸ تا ۱۸ ماه است که بسته به نوع ماده استفاده شده و ناحیه تزریق متفاوت است. عوارض احتمالی شامل کبودی، تورم، قرمزی، یا عدم تقارن است که معمولاً موقت هستند. در موارد نادر، ممکن است عوارض جدیتری مانند انسداد عروق یا عفونت رخ دهد .

بخش سوم: تفاوتهای کلیدی بین ژل و بوتاکس

درک تفاوتهای بین این دو روش برای انتخاب مناسبترین گزینه ضروری است:

بخش چهارم: تزریق همزمان ژل و بوتاکس

 مزایای ترکیب دو روش

تزریق همزمان این دو روش میتواند نتایج جامعتری در جوانسازی ایجاد کند. از آنجا که بوتاکس چروکهای دینامیک و ژل چروکهای استاتیک را درمان میکند، ترکیب آنها میتواند صورت را بهطور همزمان هم صاف کند و هم حجم از دست رفته را بازگرداند. بهعلاوه، ترکیب این دو روش ممکن است ماندگاری نتایج را افزایش دهد .

 اولویت تزریق و ملاحظات

بهتر است این دو روش در دو جلسه مجزا به فاصله یک هفته انجام شوند. اما در صورت نیاز به تزریق در یک جلسه، ابتدا باید ژل تزریق شود و سپس بوتاکس تزریق گردد. این ترتیب به دلیل تفاوت در مکانیسم عمل آنهاست

📎دوره آموزش تزریق ژل و بوتاکس با گواهینامه معتبر و آموزش عملی توسط برترین متخصصان زیبایی ایران.

بخش پنجم: ملاحظات مهم قبل و بعد از تزریق

 اقدامات قبل از تزریق

• انتخاب پزشک متخصص و مجرب: اطمینان از تخصص و تجربه پزشک برای کاهش عوارض.

• اجتناب از داروهای رقیقکننده خون: مانند آسپیرین و ایبوپروفن حداقل یک هفته قبل از تزریق.

• پرهیز از مصرف الکل: قبل از پروسه برای کاهش خطر کبودی.

• در میان گذاشتن سوابق پزشکی و آلرژیها با پزشک: برای جلوگیری از عوارض احتمالی.

 مراقبتهای پس از تزریق

• خودداری از مالش ناحیه تزریق: برای حداقل 12 ساعت.

• پرهیز از دراز کشیدن روی صورت: برای 3-4 ساعت پس از تزریق.

• اجتناب از فعالیتهای ورزشی شدید: برای 24 ساعت.

• محافظت از پوست در برابر آفتاب: استفاده از ضدآفتاب با SPF بالا