تاریخچه بورس در ایران
حال که با بورس تا حد ممکن آشنا شدیم نوبت آن است که وارد موضوع خود شویم و ببینیم تاریخچه بورس در ایران به چه زمانی باز می گردد و اصلا چگونه می توان در بورس ایران وارد شد؟ با ما همچنان همراه باشید.
پیدایش بورس در کشورهای اروپایی به قرن پانزدهم باز می گردد اما ورود بورس در ایران زمان سلطنت رضا شاه پهلوی می باشد. در سال 1315 بود که یک فرد بلژیکی با نام ران لوترفلد که در دربار رضا شاه کار می کرد اقدام به ایجاد اساسنامه بورس کرده و پس از تحقیقات در مورد بورس و مطالعاتی که در زمینه معاملات سهام در کشور ایران نمود، آن را به خدمت مسئولان ایرانی که در دربار بودند ارائه نمود.
البته این موضوع در همین جا مختومه شد، چرا که در آن زمان جنگ جهانی دوم در ایران آغاز و کشمکش هایی که در ایران صورت گرفت باعث شد که اجرای این موضوع 25 سال به تعویق بی افتد و زمانی برای اجرای این اساسنامه بورس وجود نداشته باشد.
درآخر در سال 1341 که کشور ایران تنش کمی نسبت به سالهای قبلش داشت یک کمیسیون با حضور نمایندگانی از: وزارت دارایی، وزارت بازرگانی، بانک توسعه صنعت و معدن تشکیل شد و مصوبه تاسیس بورس در ایران به قطعیت رسید.
برای انجام سایر کارهای ایجاد بورس در زمستان همان سال از بورس بروکسل هیئتی با سرپرستی دبیر کل خود بورس بروکسل روانه ایران گشت. سال 1345 بوده که تصویب بورس توسط نمایندگان کشور تایید و از طرف وزارت اقتصاد به بانک مرکزی مورد ابلاغ قرار گرفت.
شروع کار بورس هم یک سال پس از تصویب نمایندگان، یعنی در 15 بهمن ماه سال 1346 با چند معامله انجام شد.
اولین معامله هم توسط بانک توسعه صنعت و معدن صورت گرفت و این بانک با واگذاری سهام خود به طور رسمی باعث فعالیت بورس در ایران شد.
آیا تاریخچه بورس در ایران سیر تحولی نیز داشته؟
باید بگوییم که بورس به یک دوره در ایران تقسیم نشده و تا کنون که چندین دهه است که از پیدایش بورس می گذارد و تا کنون 4 دوره پر از فراز و نشیب را پیش روی خود داشته و گزرانده است.
دوره ابتدایی، تاسیس بورس در ایران
به پیش از انقلاب اسلامی باز می گردد. در این دوره بورس ایران کار خود را با: سیمان شمال، بانک توسعه صنعت و معدن، شرکت نفت پارس، بانک توسعه صنعتی، اوراق قرضه مربوط به سازمان مالکیت صنعتی و اسناد خزانه کار خود را شروع و تا سال 1357 حدود 105 شرکت در این بورس وارد شده و فعالیت داشتند.
دوره دوم، زمان پیروزی انقلاب اسلامی
در این زمان انقلاب اسلامی پیروز گشته و سیاست های جدیدی نیز روی کار آمد که باعث شد روی بورس ایران هم تاثیر داشته باشد. در این سیاست بانک ها و شرکت های بیمه با هم ادغام گشته و قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران باعث شد تا از تعداد 105 شرکتی که در این بورس حضور داشته باشند کاسته شود و فقط در آخر سال 1368 تعداد 56 شرکت در بورس ایران باقی ماندند.
دوره سوم، پایان جنگ تحمیلی
در این دوره جنگ در کشور ایران تمام شده و سال 1368 گسترش بازار سرمایه مبنای کار دولت قرار گرفت. این شکل گیری آنچنان مثبت بود که در سال 1375 به تعداد 250 شرکت در بورس حضور و فعالیت داشتند. از سیاست هایی که دولت برای جذب شرکت ها به بورس انجام دادند: عرضه نمودن سهام شرکت های دولتی، عرضه نمودن سهام از طریق بانک ها و عرضه نمودن سهام به کارگران با نرخ مصوب دولت را شامل می شود. به گونه ایی که در سال 1383 شاخص بورس از رشد خوبی بهرمند شد.
دوره چهارم، تحولات بازار
پس از سال 1383 و ورود به 1384 تحولات بازار بسیار رونق پیدا نمود. درست است که بورس در این چند دوره دارای فراز و نشیب های بسیاری بوده است اما مهمترین و ارزشمندترین تحولات در تاریخچه بورس در ایران می تواند شامل دوره چهارم یعنی در سال 1384 باشد.
زمانی که مصوبه قانون بازار اوراق بهادار در ابتدای آذر ماه 1384 توسط مجلس تصویب شد. برخی نارسایی ها و نواقصی که در بورس وجود داشتند رفع گشت و باعث گسترده شدن بورس در کشور شد.
در این مصوبه در تاریخچه بورس در ایران ، تصویب شد که سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان یک نهاد نظارتی در ایران تشکیل شود.
با این گفته نباید از این موضوع هم قافل شویم که ایجاد سامانه معاملات آنلاین هم بسیار بر روی تاثیر افزایش و گسترش معاملات بورس تاثیر گذار بوده است. یکی از علت های شکوفایی بورس، در تاریخچه بورس در ایران مربوط به سامانه معاملات آنلاین می باشد.
