در جهان پویای امروز رویکردی گسترده نسبت به جانشین پروری وجود دارد. به همین دلیل دوره های مختلفی از جمله دوره mba برای نهادینه کردن جانشین پروری در سازمان ها ایجاد شده است. در این مقاله به طور مفصل به این موضوع پرداخته می شود.
جانشین پروری چیست؟
جانشین پروری فرآیندی است که در آن، افراد ماهر و آموزش پذیر شناخته می شوند تا با تربیت و پروش آن ها، در صورت ضرورت به جای مدیران بخش های مختلف به کار گمارده شوند. به همین منظور در هر سازمان، برخی مسئول پیدا کردن افراد خلاق و در عین حال باهوش هستند تا با اجرای فعالیت های آموزشی، آن ها را برای پست های حساس آماده کنند.
جانشین پروری صرفا به مدیر عالی سازمان مربوط نمی شود. هنگامی که یکی از کارکنان تصمیم به استعفا می گیرد و یا این که بر اساس تشویق های شغلی ارتقا می باید، باید جانشینی برای آن در نظر گرفته شود. بنابراین وقتی از قبل افراد برای جانشینی آموزش دیده باشند، این تغییرات سریع رخ داده و در فرآیند کار توقفی رخ نخواهد داد. از این رو سازمان برای جانشین پروری، برنامه ریزی با مدت زمان مشخص انجام می دهد. بر اساس نوع سمت، مدت زمان برنامه ریزی آموزشی متغیر خواهد بود.
تفاوت جانشین پروری و جایگزینی چیست؟
جانشین پروری به کار روی مهارت افراد و توسعه دادن توانایی هایی آن بر می گردد. در جایگزینی هیچ فرآیند آموزشی رخ نداده و به طور مستقیم فردی در سازمان جانشین فرد دیگر خواهد شد. به طور کلی، اجرا کردن برنامه جانشین پروری، باعث قرار دادن سازمان در یک موقعیت ایده آل خواهد شد؛ زیرا مهیا کردن بستری مناسب برای آموزش افراد جهت منصب های مختلف که خود نوعی جواب دیگر، برای این سوال که جانشین پروری چیست بوده و می تواند به تقویت سازمان و ارتقای مداوم آن منجر شود.
هنگام تدوین برنامه جانشین پروری افق های بلند ملاک قرار خواهد گرفت. به علاوه جانشین پروری یک فرآیند دینامیکی است، در حالی که جایگزینی فرآیندی استاتیکی به شمار می آید. نوع همکاری در جانشین پروری، فرصت طلبانه است، در حالی که برای همکاری در جایگزینی سنجش موقعیت، ملاک قرار خواهد گرفت. ارتباطات در حوزه جانشین پروری علاوه بر داخل سازمان، به خارج از سازمان نیز معطوف می شود، در حالی که جایگزینی فقط دارای ارتباطات داخلی است. تفاوت های افراد و روحیات آن ها برای مستعد بودن جهت پرورش جانشینی و یا جایگزینی، در دوره mba روانشناسی مطرح می شود.
مدل های جانشین پروری در سازمان کدامند؟
از دلایل مناسب برای تحصیل در رشته MBA ارائه دستورالعمل جانشین پروری، دریافت عملی پاسخ سوال جانشین پروری چیست و آموزش مدل های جانشین پروری در سازمان است. در رشته mba جانشین پروری به یک مدل ختم نمی شود بلکه چندین مدل را در بر می گیرد که در این مبحث به ترتیب به آنها اشاره می کنیم.
۱-جانشین پروری در بخش رهبری کسب و کار
در این مدل به کارکنان آموزش داده می شود تا بتوانند آمادگی لازم برای سمت رهبری سازمان را به دست آورند. با توجه به حساسیت های این سمت، در دوره های مختلف از جمله دوره آموزش mba نکات لازم در ارتباط با جانشین پروری ارائه می شود.
۲- جانشین پروری در بخش مدیر ارشد کسب و کار
به افراد دارای استعداد، مهارت های مدیران ارشد آموزش داده می شود. آن ها علاوه بر کسب اطلاعات درباره حوزه جانشین پروری چیست، در صورت لزوم می توانند مدیریت این بخش را در دست گرفته و با درصد خطای پایین کار خود را شروع کنند.
۳- جانشین پروری در بخش مدیر عملیاتی کسب و کار
علاوه بر رهبران و مدیران ارشد، وجود جانشین برای مدیران عملیاتی نیز اهمیت دارد. از آن جایی که این مدیران مستقیم با فعالیت های عملیاتی روبرو هستند، نباید برای زمانی هرچند کوتاه این سمت بدون مدیر باشد. به همین دلیل دستورالعمل جانشین پروری برای مدیران عملیاتی نیز اعمال می شود.
۴- جانشین پروری در بخش کارکنان کسب و کار
کارکنان در یک سازمان دارای نقش ها و وظایف مهمی هستند. به همین دلیل دستورالعمل جانشین پروری برای کارمندان لحاظ می شود.
چه چالش هایی پیش روی جانشین پروری سازمانی است؟
بعد از رسیدن به جواب این پرسش که جانشین پروری چیست، باید با چالش های پیش روی جانشین پروری نیز آشنا شد. چالش هایی که به ترتیب زیر هستند:
تغییرات مداوم: یک سازمان در خلا ایجاد نشده است. سازمان همواره دستخوش تغییرات مختلف می شود؛ تغییراتی که یا توسط خود سازمان به وجود می آیند و یا اینکه محیط باعث تحمیل آن بر سازمان می شود. بنابراین از چالش هایی که همواره وجود دارد تغییرات به وجود آمده است. برای این که توانایی افراد برای انطباق با تغییرات بالا رود، مقاله رشته mba برای چه کسانی مناسب است راهنمای خوبی خواهد بود.
سختی آغاز کار: همواره برای شروع کار در زمان تغییرات، سختی هایی وجود دارد؛ این چالش ها عموما در یافتن مساله ها خود را نمایش می دهد.
کنار زدن موانع تغییر: هنگامی که افراد با تغییرات مواجه می شوند برای برخورد با آن به یک سری موانع درونی و بیرونی برخورد می کنند. هر دو موانع درونی و بیرونی به عنوان چالش، برای جانشین پروری تلقی می شود. بنابراین باید افراد بتوانند با قاطعیت موانع موجود را کنار زده و در برابر تغییرات رخ داده یک رفتار منطقی از خود نشان دهند. رفتاری که باعث شود سازمان از تغییر به وجود آمده لطمه نبیند و از آن در جهت پیشرفت سازمان استفاده شود.
مراحل کلیدی در برنامه ریزی برای جانشین پروری چیست؟
برنامه ریزی برای جانشین پروری، باید شامل مراحل انعطاف پذیر با نتیجه خاص باشد. برای اینکه بدانید مراحل جانشین پروری چیست، ادامه را مطالعه کنید.
۱-یک طرح ایجاد کنید؛
در اولین مرحله باید موقعیت های شغلی را که به جانشین نیاز دارند به همراه مهارت ها، شایستگی ها و تجربه های مورد نیاز مشخص کنید.
۲-نام تمام افراد واجد شرایط را یادداشت کنید؛
با توجه به طرحی که ایجاد کرده اید، از میان منابع انسانی، گزینه های پیشنهادی را بدون جهت گیری خاصی یادداشت کنید.
۳-به جانشینان اطلاع دهید؛
پس از اینکه طبق بررسی مهارت ها و توانایی های افراد پیشنهادی، جانشینان را انتخاب کردید، برای انگیزه به این افراد، حتما به آن ها اطلاع دهید.
۴-یک استراتژی برنامه ریزی جانشین پروری انتخاب کنید؛
برای برنامه ریزی جانشین پروری یک استراتژی مشخصی را انتخاب کنید. بهتر است از نامزد های انتخاب شده برای جانشینی حمایت کرده و برنامه ای را برای رشد مهارت ها و استعداد های آن ها در پیش بگیرید.
۵-دوره آزمایشی برگزار کنید؛
برای اینکه جانشینان با موقعیت شغلی جدید خود آشنا شوند، بهتر است یک دوره آزمایشی با مناصب جدیدشان برگزار کنید.
۶-انتقال جانشین را اجرا کنید؛
در نهایت باید بر اساس یک جلسه رسمی، جانشین را معرفی کرده و مراسمی برای انتقال او بگیرید.
سخن آخر
به دلیل اهمیت جانشین پروری در سازمان، در این مقاله نیک اندیشان به بررسی این موضوع پرداختیم. با توجه به این که ممکن است، جانشین پروری چیست، سوال خیلی از افراد فعال در حوزه کسب و کار باشد، به صورت مفصل مطالبی حول این محور بیان شد.
برای ثبت نام در دوره آموزش mba نیک اندیشان بر روی دکمه ثبت نام زیر کلیک کنید👇
