حسابداری بهای تمام شده چیست؟ (آموزش جامع و کاربردی)

یکی از بخش هایی که تمامی کسب و کارهای فعال، به آن نیاز دارند، حسابداری است. حسابداری، زیرمجموعه های زیادی داشته و برای آنکه بتوان با این حوزه بهتر آشنا شد، دریافت اطلاعات در مورد جزئیات آن لازم و ضروری به نظر می رسد. یکی از مهم ترین اصول حسابداری، حسابداری بهای تمام شده است و موضوعی است که ما در اینجا قصد داریم در مورد آن نکاتی را با شما به اشتراک بگذاریم؛ پس برای آشنایی بیشتر با این موضوع، ادامه این مقاله را مطالعه کنید.

بهای تمام شده چیست؟

قبل از آنکه در مورد حسابداری بهای تمام شده با شما صبحت کرده و آن را به شما معرفی کنیم، خوب است اول در مورد بهای تمام شده و اینکه این اصل در مورد چه چیزی صحبت می کند، نکاتی را بیان نماییم. اصل بهای تمام شده، مربوط به تمام هزینه هایی است که برای تولید یک کالا صرف شده است. به عبارت دیگر در، بهای تمام شده هزینه هایی که برای خرید مواد خام جهت تولید محصول و هزینه ای که به نیروی کاری پرداخته شده آورده می شود. توجه داشته باشید که هزینه های مربوط به توزیع و پخش یک محصول، در بهای تمام شده آورده نمی شود.

شاید برای برخی افراد این سوال پیش آید که چرا بهای تمام شده یک محصول و یا یک کالا باید محاسبه گردد؟ عددی که در نهایت با جمع کردن هزینه ها به دست می آید، چه فایده ای دارد؟ مهم ترین فایده ای که می توان برای بهای تمام شده ذکر نمود، محاسبه حاشیه سود ناخالص یک شرکت است. برای محاسبه سود ناخالص یک شرکت، بهای تمام شده را از درآمد ناشی از فروش محصول کم می کنند. با محاسبه سود می توان متوجه شد که آیا تولید این کالا سودده هست یا خیر. با توجه به کاربردی که بهای تمام شده کالا دارد احتمالا الان متوجه شدید که چرا حسابداری بهای تمام شده یکی از مهم ترین قسمت های  حسابداری به شمار می رود.

صفر تا صد حسابداری بهای تمام شده چیست؟

حسابداری بهای تمام شده یکی از مهم ترین اصول حسابداری است و تمامی کسب و کارها به آن نیاز دارند. به حسابداری بهای تمام شده، حسابداری صنعتی نیز گفته می شود و به کمک آن تمام هزینه هایی که شرکت جهت ارائه خدمات و یا تولید محصول صرف کرده، بررسی و ارزیابی می شود. با کمک این نوع حسابداری می توان هزینه ها را کنترل کرد، یک برنامه ریزی مدون نوشت و تصمیماتی عاقلانه برای آینده اتخاذ نمود. مدیران شرکت ها با توجه به اطلاعاتی که حسابداری بهای تمام شده ارائه می کند، در مورد اینکه در چه جاهایی هزینه ها، کنترل شده و یا در چه جایی هزینه بیشتری صرف گردد، تصمیم گیری می کنند و می توانند برای ایجاد یک چشم انداز روشن تر و همراه با موفقیت قدم بردارند. توجه به بهای تمام شده و محاسبه آن، به حفظ بقای مجموعه های کوچک کمک فراوانی می کند و این مهم ترین فایده این نوع حسابداری است.

وظیفه حسابدار بهای تمام شده چیست؟

حسابداری بهای تمام شده باید توسط حسابداری که در این حوزه تجربه و مهارت دارد، انجام شود. برخی از مهم ترین وظایفی که یک حسابدار بهای تمام شده باید انجام دهد به شرح زیر است:

• یکی از مهم ترین وظیفه هایی که حسابدار بهای تمام شده دارد، خلق جدول حساب و درج ورودی ها در هر حساب می باشد.
• گزارش های مالی و قیاس هزینه بودجه و هزینه های واقعی برای تولید یک محصول از دیگر وظایف حسابدار در حسابداری بهای تمام شده است.
• حسابدار بهای تمام شده، به فعالیت پرسنل بخش حسابداری نظارت می کند.
• گسترش سیستم ثبت و حسابداری و اجرای آن بر عهده این فرد است.
• تجزیه و تحلیل هزینه، درآمد، تعهدهای مالی و هزینه هایی که در آینده باید صرف گردد، از دیگر وظایف حسابدار بهای تمام شده است.
• بودجه سازمان، ارائه آن، حفظ و آنالیز از دیگر وظایف فردی است که وظیفه او حسابداری بهای تمام شده است.

انواع حسابداری بهای تمام شده

بعد از آنکه با حسابداری بهای تمام شده آشنا شدیم، لازم است در مورد انواع این زیر شاخه نیز نکاتی ارائه گردد. انواع حسابداری بهای تمام شده به شرح زیر است:

• یکی از انواع حسابداری بهای تمام شده، بهای تمام شده حاشیه سود است. در این سیستم، ارتباط بین هزینه ناشی از فروش محصول، میزان فروش، میزان بها، میزان سود، مقدار محصول تولید شده و غیره بررسی می شود.
• از دیگر انواع این نوع حسابداری، حسابداری بهای استاندارد است. همان طوری که از نام این نوع حسابداری بر می آید، مواد خام مورد نیاز برای تولید یک محصول، ارائه خدمات، نیروی انسانی و استفاده از آن در شرایط استاندارد مورد بررسی قرار می گیرد. به عملیاتی که حاوی این جزئیات باشد، تجزیه و تحلیل های واریانسی گفته می شود. هزینه های پرداخت شده به نیروی کار، بخشی کوچکی از هزینه های تولید در یک مجموعه تولیدی را به خود اختصاص می دهد، با این وجود، این هزینه تاثیر زیادی بر کارکرد و کارایی نیروی انسانی دارد.
• بهای تمام شده بر پایه فعالیت نیز از دیگر انواع حسابداری بهای تمام شده است. در این سیستم نیز فعالیت های عمده ای که برای تولید یک محصول به کار گرفته می شود، شناسایی شده و با بررسی تناسب آنها بین منابع مورد استفاده در فعالیت، هزینه ای به عنوان هزینه سربار به آن اختصاص داده می شود.

ثبت حسابداری بهای تمام شده کالای فروش رفته به چه شکل انجام می شود؟

در شرکت هایی که به عنوان مجموعه های بازرگانی و تولیدی در حال فعالیت هستند، ثبت حسابداری بهای تمام شده کالای فروش رفته به شکل زیر انجام می شود:

• در مجموعه های بازرگانی، اولین کاری که برای ثبت حسابداری بهای تمام شده انجام می شود، جمع کردن موجودی کالا در ابتدای دوره، با خریدهای طی دوره ی تولید کالا است؛ عددی که از این عملیات به دست می آید، همان بهای تمام شده ی کالای آماده برای فروش است. بعد از این، موجودی کالا در انتهای دوره را از بهایی که برای تولید آن صرف شده است کم می کنند و در نهایت چیزی که باقی می ماند، میزان فروش است.
• برای ثبت حسابداری بهای تمام شده در موسسه های تولیدی، اول از همه موجودی کالای تولیدی را با بهایی که برای تولید آن صرف شده است، جمع می کنند. عددی که به دست می آید قیمت کالای آماده ی فروش است. عدد به دست آمده را از موجودی کالا در پایان دوره کم می کنند. عددی که در نهایت باقی می ماند، بهای تمام شده کالای ارائه شده است.

نکته ای که باید به آن دقت داشت این است که در سیستم های دائمی، حسابداری ثبت بهای کالای به فروش رفته به صورت منظم و دقیق انجام می شود.

جمع بندی

ما، در این متن به صحبت و توضیح حسابداری بهای تمام شده پرداختیم. بهای تمام شده برای مشخص کردن سودآوری تولید محصول و یا ارائه خدمات، لازم و ضروری به نظر می رسد. به همین دلیل است که محاسبه بهای تمام شده، برای کسب و کارهایی که قصد دارند به فعالیت خود ادامه دهند، از واجبات است. این مبحث یکی از مهم ترین مباحثی است که در دوره حسابداری باید پیرامون آن نکاتی ارائه گردد. چنانچه علاقه مند هستید در مورد این حوزه اطلاعات بیشتری به دست آورید، توصیه می کنیم در دوره حسابداری نیک اندیشان شرکت کنید. در این دوره آموزشی، کامل و مفصل، به توضیح و تفسیر اصل بهای تمام شده پرداخته خواهد شد.

برای ثبت نام در دوره آموزش حسابداری نیک اندیشان بر روی دکمه ثبت نام زیر کلیک کنید👇